كاردانەوە و گوشارە نێودەوڵەتییەكان
لە کتێبی بۆ مێژوو سەرۆک مەسعود بارزانی دەربارەی ڕیفراندۆمی کوردستان و گوتارەکەی لە پەرلەمانی ئەوروپا نووسیوویەتی :
پاش ئەوەی هەرێمی كوردستان 25ـی ئەیلوولی وەك ڕۆژی بەڕێوەچوونی ڕیفراندۆم دیاری كرد، هەوڵمان دا پەیامی گەلی كوردستان و هۆكارەكانی وەرگرتنی ئەو بڕیارە بۆ لایەنە عێراقییەكان و نوێنەرانی وڵاتان و كۆمەڵگای نێودەوڵەتی و دراوسێكان شیی بكەینەوە. لە مانگی حوزەیران و تەممووز و ئابی 2017ــدا لەگەڵ ژمارەیەكـی زۆر لە باڵیۆز و كۆنسوڵی وڵاتان و میوانە بیانییەكان كۆبوونەوەم هەبوو. هەروەها لە ناوەڕاستی مانگی ئابیشـدا شاندی دانوستانكاری هەرێم سەردانی بەغدای كرد و لەگەڵ سەرۆك وەزیران و لایەنە شیعی و سوننەكان بە وردی باسی ئەو پاڵنەرانەیان كردبوو كە هانی گەلی
كوردستانی داوە بۆ ئەوەی بەرەو ڕیفراندۆم هەنگاو بنێن.
من خۆم سەردانی ئەوروپا و چەند وڵاتێكی عەرەبیم كرد. ڕۆژی سێشەممە 11ـی تەممووزی 2017 لە پارلەمانی ئەوروپا وتارێكم پێشكەش كرد. لە سەرەتای وتارەكەمدا ئەندامانی ئەو شاندەم ناساند كە لەگەڵ من سەردانی پارلەمانی ئەوروپایان كردبوو و ئاماژەم بەوەدا كە ئەم شاندە هەڵگری پەیامی خەڵکی کوردستانە و پێکهاتووە لە، هۆشیار زێباری، ئەندامی مەکتەبی سیاسیی پارتی و نەجمەدین کەریم، ئەندامی مەکتەبی سیاسیی یەکێتی و محەمەد هاودیانی، ئەندامی سەرکردایەتی یەکگرتووی ئیسـلامی و محەمەد سـەعدەدین، نوێنەری تورکمان و وەحیدە یاقو هورمز، نوێنـەری کریستیانەکان و
شێخ شامۆ، نوێنەری ئێزدییەکان.
دواتر بە نوێنەرانی ئەوروپام ڕاگەیاند، کە ئێمە دەمانەوێت ڕێمان بدەن دەربارەی دوو تەوەر بۆچوونی خۆمان بگەیێنین، یەکێکیان لە بارەی ڕیفراندۆمەوەیـە کە بڕیاری لێ دراوە و ئەوەی دیکەشیان لە بارەی تیرۆرەوەیە. ئێمە وەکو خەڵکی کوردستان بە هەموو پێکهاتەکانەوە سەد ساڵ زیاترە هەموو هەوڵێکمان دا تا بتوانین شەراکەتێکی ڕاستەقینە بنیات بنێین و بەم دواییانەش عێراقێکی فیدراڵی دیموکراتی دروست بکەین، بە داخەوە هیچ ئەنجامێکی
نەبوو.
لە درێژەی قسەكانمدا باسی مێژووی ژیانی گەلی كوردستانم كرد لەگەڵ دەوڵەتی عێراق و باسی خواستی ڕاستەقینەی كوردستانیانم کرد و گوتم: ئەگەر ئێمە پێوەندیی خۆمان لەگەڵ بەغدا دابەش بکەین، دەتوانین بڵێین بۆ دوو قۆناغە و یەکەمیان لە یەکەم جەنگی جیهانەوەیە بۆ ٢٠٠٣ و، دووەمیان لە دوای ٢٠٠٣وەیە تا ئێستا؛ کە قۆناغی یەکەم حوکمی سوننەکان بوو و قۆناغی دووەمیش شیعەن حوکمی عێـراق دەکەن. ڕەنگە زۆر جار وا وێنا کرابێ کە ئەگەر ئەوە ڕوو بدات، ئاسایشی ناوچەکە تێک بچێت، بەڵام پێچەوانەکەی ڕاستە و مەترسیی ئەوە هەیە ئەگەر ئەمە نەبێت(ڕیفراندۆم)، ئەوا ناوچەکە بەرەوڕووی
کێشەی گەورە و تێکچوونی ئاسایش و سەقامگیرییەکەی ببێتەوە.
زۆربەیان باسی ئەوەیان دەكرد كە لە ڕێگای دیالۆگ و دانوستان كێشـەكانتان لەگەڵ بەغدا چارە بكەن. لە كۆتاییەكاندا كە هەموو لایەك لە جیدیبوونی هەرێمی كوردستان بۆ سازدانی ڕیفراندۆم گەییشتن، ئیدی گوشاری زۆریان بۆ هەرێم هێنا كە نابێ ڕیفراندۆم بكرێت و دەستبەرداری ڕیفراندۆم بن. بەبێ ئەوەی ئەلتەرناتیڤێكی گونجاو پێشكەش بكەن بۆ ئەوەی لەبەرانبەریدا خەڵكی كوردستان دەستبەرداری ئەو مافەی خۆی ببێـت. ئەو گوشـارانە لە حاڵێكدا بوون كە ڕیفراندۆم لە قەزیەیەكی سیاسییەوە ببووە بابەتێكی نیشــتیمانی و نەتەوەیی و كەوتبووە دەستی خەڵكی كوردستانەوە. چیتر قەزیەی لایەنێكی سیاسی یان كەسێك نەبوو تا بتوانرێ بە ئاسانی بڕیاری ئەوە بدرێت كە ڕیفراندۆم ئەنجام نەدرێت.
