چاڵێکی ترسناک لە زەویدا دۆزرایەوە
لە زەویدا شوێنێک هەیە کە پێی دەڵێن قوڵترین شوێنی دونیا ، یاخود نزمترین ئاست لە ئاستی دەریاوە ، بۆیە زانیارییەکان لەسەر ئەم شوێنە زۆرتر دەردەکەون لە زانیارییەکانی هەسارەکان، لە زەریای (پاسیکییڤ) قوڵترین شوێنی زەوی دۆزرایەوە ئەو شوێنەش بریتییە لە چاڵی (ماریانا)کاتێک تەنێکی ئاسنی یەک کیلۆ غرامی لە ئاسمانەوە دەکەوێتە نێو ئەم چاڵەوە کاتێکی زۆر دەبات تا ئەم تەنە دەگاتە قوڵایی زەریاکەوە.
١٤٦ ساڵ لەمەوپێش گرووپێکی دەریاوانی لە دەریای پاسیکەییڤ ئیشێکی زانستییان دەکرد، هەر لەم کاتەدا کاتێک لەنگەری کەشتییەکە فرێدەدەنە نێو ئاوەکە لەنگەرەکە هەر دەڕوات و ناگاتە قۆلایی دەریا بۆیە وایان نەزانی کە لە سەر چاڵی ماریانا وەستاون، درێژی گوریسی لەنگەرەکە زیاتر بوو لە ٤٠٠٠ مەتر بەڵام هەر نەگەیشتە قوڵایی زەریاکە ،بۆیە بەم شتە زۆر سەرسام بوون چونکە پێشتریش هەرگیز لەنگەرەکەیان وا قوڵ نەڕۆیشتبوو .
ئەوەشیان خستەڕوو کە ناوی چاڵی ماریانا لە خێزانی پاشای ئسپانیا هاتووە بۆیە پێی دەڵێن چاڵی ماریانا، دوای کارکردنێکی زۆر لە لایەن وڵاتانی جیهانەوە و وڵاتی ئەمریکا قوڵایی ماریانا دەرکەوت کە ١١ هەزار و ٣٤ مەترە ،لەم چاڵە زەبەلاحەدا گیانداری ترسناک و سەیر و سەمەری تێدایە دوای ئەوە چەندین گەشتی مرۆڤی ئەنجام دران بۆ قوڵاییەکەی ماریانا بەڵام تا رادەیەک زۆر سەرکەوتوو نەبوون، بۆیە بە چاڵی ترسناک لە وڵاتی ئەمریکا ناو دەبرێت.